Belediye Şirketlerinde Sermaye Kaybı ve Borca Batıklık Hallerinde Yönetim Kurulu Üyeleri ile Müdürlerin Görevleri ve Sorumlulukları
Belediye şirketi yöneticilerinin sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumlulukların başında, şirketin sermayesine ilişkin olanlar gelir. BEŞ olarak kısaltacağımız bu şirketlerde meydana gelen sermaye kaybı ve borca batıklık halleri, yönetim kurulu üyeleri ile müdürlere bazı görevler yükler. Bu görevlerin ihmali hem hukuki hem de cezai sorumluluk doğurur.
1.Sermaye Kaybı ve Borca Batıklık Kavramları
Türk Ticaret Kanunu (TTK), BEŞ’lerin sermaye kaybı veya borca batıklık durumlarına ilişkin halleri kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Bu haller, anonim veya limited şirketler için benzer hükümlere tabidir.
Sermaye kaybı ve borca batıklık, şirketin mali durumunun belirli kademelerde bozulması anlamına gelir. Her iki durumda da yönetim organlarının belirli görevleri bulunmaktadır.
2.Sermaye Kaybı Durumunda Yöneticilerin Görevleri
2.1. Sermaye ve Kanuni Yedek Akçelerin Yarısının Zarar Sebebiyle Karşılıksız Kalması
Eğer bir BEŞ’in sermaye ve kanuni yedek akçeler toplamının yarısı zarar nedeniyle karşılıksız kalmışsa, yönetim kurulu (anonim şirketlerde) veya müdürler kurulu (limited şirketlerde) derhal genel kurulu toplantıya çağırmalıdır.
Genel kurula sunulacak iyileştirici önlemler arasında sermaye artırımı, üretim birimlerinin kapatılması veya küçültülmesi, iştiraklerin satışı ve pazarlama stratejilerinin değiştirilmesi yer alabilir.
Yönetim organı bu adımları atmadığında, şirketin finansal durumu hakkında genel kurulu bilgilendirmediğinde ve zararın sebeplerini açıklamadığında hukuki sorumluluk taşır.
2.2. Sermaye ve Kanuni Yedek Akçelerin Üçte İkisinin Zarar Sebebiyle Karşılıksız Kalması
Eğer sermaye ve kanuni yedek akçelerin toplamının üçte ikisi zarar nedeniyle karşılıksız kalmışsa, genel kurul acil olarak toplanmalı ve şu iki karardan birini almalıdır: sermayenin üçte biri ile yetinmek ya da sermayenin tamamlanmasına karar vermek. Sermaye tamamlanması, sermayenin artırılması veya bilançoda açıkların kapatılması anlamına gelir. Genel kurul bu kararları almazsa, şirket kendiliğinden sona erer.
3.Borca Batıklık Durumunda Yöneticilerin Görevleri
3.1. Borca Batıklığın Tanımı
Borca batıklık, şirketin aktiflerinin alacaklılarının alacaklarını karşılamaya yetmediği durumdur. Yönetim organı, aktiflerin hem işletmenin devamlılığı hem de muhtemel satış değerleri üzerinden bir ara bilânço çıkarmalıdır. Ara bilançodan, aktiflerin alacakları karşılamaya yetmediği anlaşılırsa, şirketin iflasını istemek üzere mahkemeye başvurulmalıdır.
3.2. Alacaklıların Sırada Sona Geçmesi
Şirket borçlarının alacaklılar tarafından yazılı olarak kabul edilen bir sıradan sonra ödenmesi durumunda, mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkar. Ancak, bu kabul, borca batıklığı ortadan kaldıracak düzeyde ve süreklilik arz ediyorsa geçerlidir.
4.Yönetim Kurulu Üyeleri ve Müdürlerin Hukuki Sorumlulukları
Yönetim kurulu ve müdürler, görevlerini ihmal ederlerse, hem şirkete hem de pay sahiplerine ve alacaklılara karşı sorumludurlar. Bu sorumluluk, hem doğrudan hem de dolaylı zararlara karşı geçerlidir. Zararın tazmini için dava açılmalıdır.
5.Yönetim Kurulu Üyeleri ve Müdürlerin Cezaî Sorumlulukları
5.1. İflasın Ertelenmesi ve Konkordato
Borca batıklık durumu, iflas sebebidir. Bu durumda yönetim organı mahkemeye iflas talebinde bulunmalıdır. İflasın ertelenmesi kurumunun uygulamasında zorluklar yaşandığı için, bunun yerine konkordato kurumu getirilmiştir. Şirketler, borçlarını vade vererek veya indirim yaparak ödemek için konkordato talep edebilirler. İflas talebinde bulunulmaması, yönetim organının cezai sorumluluğunu doğurur.
5.2. İflası İstememe ve Hileli İflas Suçları
İcra ve İflas Kanunu’na göre, borca batıklık tespit edildiğinde yönetim organı, iflas talebinde bulunmalıdır. Bu talebin yapılmaması durumunda, İİK’nın 345/a maddesi gereğince hapis cezası verilebilir. Ayrıca, yönetim organının iflası istememesi, şirketin hileli veya taksirli iflas olarak değerlendirilmesine yol açabilir ve Türk Ceza Kanunu’na göre cezalandırmayı gerektirir.
BEŞ’lerde sermaye kaybı veya borca batıklık durumları, yönetim kurulu ve müdürlerin ciddi yükümlülükler taşıdığı hallerdir. Bu hallerin yönetimi sırasında yapılacak işlemler ve alınacak tedbirler belirli kademelere ve yasal düzenlemelere tabidir. Sorumluluk düşüncesi, şirket idarecilerinin görevlerini yerine getirmeleri için güçlü bir motivasyon sağlar. Ayrıca, şirketlerin mali durumlarının iyileştirilmesine yönelik önemli bir denetim mekanizması oluşturur.
Belediye şirketi yöneticilerinin sorumlulukları hakkında daha detaylı bilgi almak ve danışmanlık hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Belediye şirketlerinde 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemizle hizmetinizdeyiz.
