Enflasyon Düzeltmesi Olumlu Farkları ile Sermaye Artırımı ve Zarar Mahsubu
Enflasyon muhasebesinde sermaye artırımı yaparken, aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir :
Enflasyon Düzeltmesi Olumlu Farklarının Sermayeye İlave Edilebilecek Azami Tutarı
Enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan sermaye düzeltmesi olumlu farkları + diğer öz sermaye kalemlerine ilişkin olumlu farklar + bunların dışında kalan iç kaynakların, enflasyon düzeltmesinden kaynaklı zararlar dâhil zararlar ve olumsuz farkları aşan kısmı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 462 nci maddesi kapsamında iç kaynak olarak sermayeye ilave edilebilir. Enflasyon Düzeltmesi Uygulayan Şirketlerde Esas Alınacak Finansal Tablolara İlişkin Tebliğ’in 5/2 fıkrasından anlaşılması gereken budur.
Yani, anılan Tebliğ hükmüne göre, eğer özkaynaklar içerisinde, geçmiş dönem zararları, enflasyon düzeltmesi kaynaklı zarar veya olumsuz farklar var ise, bunlar dikkate alınmalı ve bunların yekununu aşan kısım iç kaynak olarak sermayeye ilave edilmelidir. Şirketin sermayesine ilişkin yapılacak değerlendirmelerde, ticaret siciline tescil edilmiş olan sermaye tutarı esas alınır.
Enflasyon Düzeltmesi Sonucu Oluşan Zararın Mahsubu
Enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan sermaye düzeltmesi olumsuz farkları ile enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan diğer olumsuz farklar, genel kurulda alınacak karara istinaden, sermaye azaltımı yoluyla veya olumlu farklar yahut diğer iç kaynaklarla mahsup edilebilir.
Artırım ve Zarar Mahsubunun Eş Zamanlı Yapılması
Yukarıda belirtilen iki ayrı işlem yerine, şirketler, aynı genel kurulda, öncelikle enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan sermaye düzeltmesi olumlu farkları + diğer öz sermaye kalemlerine ilişkin olumlu farklar + bunların dışında kalan iç kaynaklarından, enflasyon düzeltmesinden kaynaklı zararlar dâhil zararlar ve olumsuz farkları mahsup ederler. Geriye kalan kısım da, iç kaynak olarak sermayeye ilave edilir.
Esas Alınacak Finansal Tablolar
1) Finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirlenen muhasebe standartlarına uygun hazırlamak zorunda olan şirketlerin yapacakları sermaye artırımlarında, Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına göre hazırlanan enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolar esas alınır.
Ancak, bu kapsama giren şirketlerce gerçekleştirilecek sermaye artırımlarında, sermayeye eklenecek iç kaynak tutarı, VUK hükümlerine göre enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolarda bulunan sermayeye eklenebilecek iç kaynakların toplamını aşamaz.
2) Finansal tablolarını VUK’a göre hazırlayan şirketlerde ise enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolar esas alınır.
Örnek Uygulama
ACC Anonim Şirketi’nin enflasyon düzeltmesi uygulanmış 2023 yılı özkaynak hesapları aşağıdaki gibidir :
| Sermaye | : | 250.000 TL |
| Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları | : | 300.000 TL |
| Serbest Yedek Akçeler | : | 200.000 TL |
| Geçmiş Yıllar Zararları (-) | : | 280.000 TL |
| Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları (zarar) (-) | : | 120.000 TL |
|
Özkaynaklar Toplamı |
: | 350.000 TL |
Bu şirketin enflasyon düzeltmesi sonrası sermayeye ilave edebileceği azami tutar şu şekilde hesaplanır :
= (Sermaye düzeltmesi olumlu farkları + serbest yedek akçeler) – (enflasyon düzeltmesi kaynaklı zararlar + geçmiş yıllar zararları)
= (300.000 + 200.000) – (120.000 + 280.000)
= 500.000 – 400.000
= 100.000 TL
Yapılan hesaplamaya göre, ACC Anonim Şirketi’nin enflasyon düzeltmesi sonrası sermayeye ilave edebileceği maksimum iç kaynak tutarı 100.000 TL’dir. Bu iç kaynakların tamamı kullanıldığında, şirketin sermayesi 350.000 TL’ye çıkacaktır.
Şirket genel kurulunda, geçmiş yıllar zararının 200 bin liralık kısmı serbest yedek akçelerden mahsup edilmesine; ayrıca, 120.000 TL tutarındaki enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan sermaye düzeltmesi olumsuz farklar da sermaye düzeltmesi olumlu farklarından mahsup edilmesine karar verilmiştir.
Hem artırım hem de zarar mahsubu sonrasında, şirketin özkaynakları aşağıdaki gibi olacaktır:
| Sermaye | : | 350.000 TL |
| Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları | : | 80.000 TL |
| Geçmiş Yıllar Zararları (-) | : | 80.000 TL |
|
Özkaynaklar Toplamı |
: | 350.000 TL |
Enflasyon muhasebesinde sermaye artırımı ve zarar mahsubu ile ilgili daha detaylı bilgi ve uzman desteği için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ticaret Hukuku ve Şirketler Hukuku alanında 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemizle hizmetinizdeyiz.
