Organize Sanayi Bölgelerince İşletilen Meslek Liselerinin Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu
OSB Meslek Liseleri vergi istisnaları sıklıkla merak edilmektedir. Bu yazıda, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 20/08/2013 tarihli, 77 sayılı Özelgesinden faydalanılarak, Organize Sanayi Bölgeleri tarafından inşa edilip Meslek Lisesi statüsünde işletilmesinin kurumlar, katma değer ve damga vergisi ile harçlar kanunu karşısındaki durumu ele alınmıştır.
Kurumlar Vergisi Yönünden
5520 sayılı Kurumlar Vergisi (KV) Kanunu’nun 1. maddesinde, dernek ve vakıflar KV mükellefleri arasında sayılmamaktadır. Fakat, aynı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler vergi mükellefiyeti kapsamına alınmıştır.
- Yasanın 2. maddesinin beşinci fıkrasında da dernek veya vakıflara ait veya tabi olup faaliyetleri devamlı bulunan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmayan ticari, sınaî ve zirai işletmelerin iktisadi işletme olduğu;
- Altıncı fıkrasında ise dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği;
- Mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Kurumlar Vergisi Genel Tebliği
1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 4.16. Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerine ait iktisadi işletmeler başlıklı bölümünde;
“Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin alt yapılarını hazırlamak ve buralarda faaliyette bulunanların; arsa, elektrik, gaz, buhar ve su gibi ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kamu kurumları ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce birlikte oluşturulan ve kazancının tamamını bu yerlerin ortak ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanan iktisadi işletmeler Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (n) bendi kapsamında KV’den muaftır.
Öte yandan, organize sanayi bölgeleri, tüzel kişilikleri itibarıyla KV’nin konusuna girmemektedirler. Ancak, organize sanayi bölgelerinin, muafiyet kapsamı dışındaki iktisadi işletmelerinin bulunması halinde, bu iktisadi işletmelerin KV mükellefi olup olmayacakları hususu Tebliğin (2.4) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilecektir” açıklamalarına yer verilmiştir.
Tebliğin (2.4) başlıklı bölümünde ise “îktisadi işletmenin tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınaî veya zirai faaliyetten söz edebilmek için bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle işletmede üretilen veya alınan malların veya verilen hizmetin bir bedel karşılığı satılmış olması gerekir. Aksi halde diğer unsurlar var olsa dahi bir iktisadi işletmenin varlığından söz edilemez.
Buna göre; dernek veya vakıfların eğitim ve sağlık gibi bir takım hizmetleri bir bedel karşılığı olmaksızın yerine getirmeleri halinde, bu faaliyetler dernek veya vakfa bağlı iktisadi işletme olarak nitelendirilmeyecektir. Ancak, sözü edilen hizmetlerin yerine getirilmesi için yapılan masrafların hizmet verilenlerden tahsil edilmesi veya bu kişilerden veya ailelerinden bağış adı altında bir bedel alınması durumunda, bu faaliyetler, dernek veya vakfa ait iktisadi işletme olarak kabul edilecek ve KV’ne tabi olacaktır.” denilmek suretiyle konuya açıklık getirilmiştir.
Bu durumda, Organize Sanayi Bölgesi tarafından inşa edilen ve işletilen okulda herhangi bir bedel alınmaksızın verilecek eğitim öğretim hizmetleri nedeniyle Bölge KV’ne tabi tutulmaz.
Ancak, verilecek eğitim öğretim hizmetleri masraflarının hizmet alanlardan kısmen veya tamamen tahsil edilmesi veya bağış adı altında bir bedel alınması halinde, bağlı iktisadi işletme oluşacağından dolayı, Organize Sanayi Bölgesi KV’ne tabi tutulur.
Katma Değer Vergisi Yönünden
Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun 1/1. maddesinde, Türkiye’de ticari, sınaî, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 17. maddesinin 2/b bendinde “8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Kanun hükümlerine tâbi özel okullarca bedelsiz verilen eğitim, öğretim hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10’unu, 24/3/1950 tarihli ve 5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun ile 30/4/1992 tarihli ve 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre kurulan öğrenci yurtları tarafından bedelsiz verilen yurt hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10’unu, üniversite ve yüksekokullarda ise % 50’sini geçmemek üzere verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri, kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları, birinci fıkrada sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları ile fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi”nin KDV’den müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
Organize Sanayi Bölgesi tarafından işletilecek meslek lisesinde, eğitim hizmetleri karşılığında herhangi bir bedel alınmaması durumunda, ticari mahiyet arz etmeyen bu hizmetlerden dolayı KDV mükellefiyeti tesis ettirilmesine gerek yoktur.
Fakat, eğitim hizmetinin bir bedel karşılığı verilmesi durumunda Organize Sanayi Bölgesine bağlı iktisadi bir işletme oluşacağından, KDV mükellefiyeti tesis edilmelidir.
OSB meslek liseleri vergi istisnaları hakkında daha detaylı bilgi almak ve uzmanlık konularımız hakkında bilgi sahibi olmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca, organize sanayi bölgelerine ilişkin binlerce içtihat, mevzuat, makale, yazı ve belgeye ulaşmak için Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ne göz atabilirsiniz.
