Pay Defteri Tutma Zorunluluğu ve Uymamanın Cezası
Pay defteri zorunlu mudur (bundan böyle “Defter” olarak anılacaktır) diye merak ediyorsanız, bu yazımızı okumalısınız.
Defterin Tanımı
PD; sermayesi paylara bölünmüş komandit , limited şirketler ile kooperatiflerde şirket ortaklarının, anonim şirketlerde pay sahiplerinin kaydedildiği ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı defterdir.
Kimler Defter Tutmak Zorundadır?
Sermaye şirketi sayılan anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile kooperatifler bu Defteri tutmak zorundadır.
Anonim ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde PD Tutma Yükümlülüğü
TTK’nın 499. maddesi uyarınca anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler, PD tutmak zorundadır. Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde bu Deftere, senede bağlanmamış pay ve nama yazılı pay senedi sahipleriyle, intifa hakkı sahipleri kaydedilir. Deftere yapılacak kayıtların en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır:
a) Pay sahibinin adı soyadı veya unvanı,
b) Pay sahibinin iletişim bilgileri,
c) Varsa pay üzerindeki intifa hakkı sahiplerinin adı soyadı veya unvanı ve intifa hakkı sahibi oldukları paylar,
ç) Varsa intifa hakkı sahiplerinin iletişim bilgileri,
d) Payın nominal değeri,
e) Sahip olunan pay sayısı ve toplam tutar,
f) Payın tertibi,
g) Payın edinme tarihi,
ğ) Deftere kayıt tarihi,
h) Payın senede bağlanıp bağlanmadığı ve türü,
ı) Payın edinimi ve devrine ilişkin gerekli açıklamalar.
Defterin ciltli, sayfalarının müteselsil sıra numaralı olması gerekmektedir. Her bir pay sahibinin bilgileri ayrı bir sayfada izlenmelidir.
Limited Şirketlerde PD Tutma Yükümlülüğü
TTK’nın 594. maddesi, limited şirketlerde bu Defterin tutulmasını şart koşmaktadır. Deftere, ortakların, adları, adresleri, her ortağın sahip olduğu esas sermaye payının sayısı, esas sermaye paylarının devirleri ve geçişleri itibarî değerleri, grupları ve esas sermaye payları üzerindeki intifa ve rehin hakları sahiplerinin adları ve adresleri yazılır.
Her ortak için ayrı bir sayfa tutulur. Defter, şirket ortakları tarafından incelenebilir. Bu hakkın kısıtlanması veya kaldırılması mümkün değildir.
Kooperatiflerde PD Tutma Yükümlülüğü
Kooperatiflerde, bu deftere; ortakların ad ve soyadları, iş ve konut adresleri, ortaklığa giriş-çıkış tarihleri ve çıkarılma sebepleri, taahhüt ettikleri sermaye payları ile bu paylara karşılık yapılan tahsilat ve iadeler, ortaklığa kabul ve çıkışları ile ilgili yönetim kurullarının kararı, tarih ve numaraları kaydedilir. Her ortak defterde ayrı bir sayfada izlenir. Ortaklık payını devralan yeni ortak da ayrı bir sayfada izlenir.
Defteri Tutmamanın ve Saklamamanın Cezası
TTK, tüm ticari defterlerin yanı sıra bu Defterin de tutulmasını ve saklanmasını şart koşmuştur. Bu yükümlülüğe uymayanlar, 30.000 Türk Lirasından 365.000 Türk Lirasına kadar değişen adlî para cezalarına çarptırılabilir.
Defterin Onayını Yaptırmamanın Cezası
TTK’nın 64. maddesi gereğince, bu defterin açılış onayının yapılması gerekir. Açılış onayı hiç yapılmaz veya geç yapılırsa, 2024 yılı için 49.274 Türk Lirası idarî para cezası uygulanır.
Bu defter için kapanış onayı gerekmemektedir. Yıl içinde yeni bir defter kullanılacaksa, bu defter de açılış onayı yaptırılmadan kullanılmamalıdır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile bu Defterin önemi ve tutulma yükümlülüğü net bir şekilde belirlenmiştir. Defterin ihmal edilmesi durumunda ciddi cezai yaptırımlar öngörülmüştür. Şirketler ve kooperatifler, bu yükümlülüklere uyarak hukuki ve mali risklerini minimize edebilirler.
Pay defteri zorunlu mudur sorusu hakkında daha detaylı bilgi almak ve ihtiyaçlarınıza özel çözümler için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ticaret Hukuku ve pay senetlerinde 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemizle hizmetinizdeyiz. Kurucumuz Dr. Soner Altaş’ın “Pay Defteri” adlı kitabı ve ticari defteri, bu alandaki tek eser olarak Türkiye’de önemli bir kaynak sunmaktadır. Bu bilgiyi de dikkatinize sunarız.
